Kutadgu Bilig'den günümüze özlü sözler

 

Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hâcib'in kaleme aldığı ve 11. yüzyıldan günümüze ulaşan bir başyapıt eserdir. Mutluluk bilgisi anlamına gelen eserde verilen mesajlar sadece 11. yüzyıl toplumu için  değil günümüz toplumu içinde geçerlidir. Çünkü yaşanan çağ ve çevre değişse de insana dair ve insanın mutluluğu arayışına dair ihtiyaç değişmemiştir. Yusuf Has Hâcib Kutadgu Bilig adlı eserini 1069 yılında Kaşgar'da tamamlamış ve Karahan hakanı Süleyman Arslan Hakan'a sunmuştur. 

 

Kutadgu Bilig adlı eserde özetle; Dünya'da ve ahirette mutluluğa kavuşmak için tavsiyeler yer almaktadır. Kutadgu Bilig'de yazılı bu nasihatlerden bazılarını günümüze ışık tutması için sizlere sunuyoruz.

 

• Allâh'a sığın, onun emrine itaatsizlik etme!
• İşi adaletle yap, buna gayret et; hiç bir zaman zulüm etme; Allah'a kulluk et ve O'nun kapısına yüz sür.
• Yalnız kendi menfaatini gözeten dosta gönül bağlama. Fayda görmezse, sana düşman olur, ondan vazgeç.
• İnsanın bunca zahmet çekmesi hep boğazı ve sırtı içindir. Mal toplar, yiyemez; öldükten sonra da vebalı altında kalır.
• Kara toprak altındaki altın, taştan farksızdır. Oradan çıkınca, beylerin başında tuğ tokası olur.
• Diline ve gözüne sahip ol, boğazına dikkat et; az ye, fakat helal ye.
• Gönlünü ve dilini doğru tut!
• Kimin sana biraz emeği geçerse, sen ona karşılık daha fazlasını yapmalısın.
• İnsan inciyi denizden çıkarmadıkça, o ister inci olsun, ister çakıl taşı, fark etmez.
• İnsan süsü, yüz; yüzün süsü, göz; aklın süsü, dil; dilin süsü, sözdür.
• İnsan, binlerce yaşasa, arzu ettiği şeylere kavuşsa bile, yine dileği bitmez.
• Hangi işe girersen, önce sonunu düşün; sonu düşünülmeyen işler, insana zarar getirir.
• Bilgili bilgisini dili ile meydana çıkarmazsa, yıllarca yatsa bile, onun bilgisi muhitini aydınlatmaz. Anlayış ve bilgi çok iyi şeydir; eğer bulursan, onları kullan ve uçup göğe çık.
• Fenalık cahillikten doğar, hastalıklar kötülükler hep aynı noksanlıktan ileri gelir. Fakat tedavi ile hastalara şifa verilebilir; terbiye ile kötüler iyi edilebilir; okumak yoluyla da bilgisizlere bilgi verilmiş olur.
  
   
  İnsan işte. Hastalıkları ve arayışları 11. Yüzyılda da aynı 21. yüzyılda da aynı. Terbiye eserin odak kelimesi diyebiliriz. Herkes mutluluğu arıyor ama şifacıya, mutlu insanı yetiştiren İnsanı Kamilin kapısını çalmadığı için arayışı devam etmektedir.

Şir Emir KAYA